مهم‌ترین کمربندهای زلزله جهان و بیان مثال‌هایی از زلزله‌های اخیر جهان مربوط به این کمربندها

یک فاجعه طبیعی مثل یک رویداد ناگهانی هست که موجب تخریب گسترده، خسارت‌های جانبی یا از دست رفتن جان افراد می‌شود. یک فاجعه طبیعی امکان دارد در اثر زلزله، فوران آتشفشان، جاری شدن سیل، رانش زمین، طوفان و غیره ایجاد شود. این فجایع طبیعی همچنین باعث اثرات زیست‌محیطی مخرب و خسارت‌های مالی زیادی می‌شوند. در بین این فجایع طبیعی موضوع موردبحث ما در اینجا موضوع زلزله است و ما در این مقاله قصد داریم به زلزله‌های اخیر جهان اشاره کنیم.

زمین‌لرزه‌ها می‌توانند در هر مکان و یا در هرزمانی رخ دهند اما تاریخ نشان می‌دهد که آن‌ها با همان الگوهای کلی سال‌به‌سال و عمدتاً در سه منطقه بزرگ زمین رخ می‌دهند:

• بزرگ‌ترین کمربند زلزله در جهان، کمربند لرزه‌ای اقیانوس آرام در امتداد لبه اقیانوس آرام است جایی که حدود 81 درصد از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های سیاره ما در آن اتفاق می‌افتد. این کمربند لقب “حلقه آتش ” را به خود اختصاص داده است. چراکه زلزله‌های زیادی از این منطقه سرچشمه می‌گیرد. این کمربند در امتداد مرزهای صفحات تکتونیکی وجود دارد جایی که صفحات پوسته اقیانوسی در زیر صفحه دیگری فرو می‌روند.

نمونه های دیگر کمربند های زلزله جهان

• نمونه دیگر کمربند زلزله آلپاید است که از سمت جاوه تا سوماترا و از طریق هیمالیا و مدیترانه و تا اقیانوس اطلس گسترش می‌یابد. این کمربند حدود 17 درصد از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های جهان ازجمله ویران‌کننده‌ترین آن‌ها را شامل می‌شود ازجمله زلزله‌های اخیر جهان در این کمربند می‌توان به زلزله سال 2005، 7/6 ریشتری پاکستان که منجر به کشته شدن بیش از 80000 نفر شد و زلزله 9/1 ریشتری اندونزی که باعث ایجاد یک سونامی شد و 230.000 نفر در این زلزله کشته شدند، اشاره نمود.
• سومین کمربند، خط الراس میانی آتلانتیک که در زیر آب است را دنبال می‌کند. این خط الراس جایی را نشان می‌دهد که دو صفحه تکتونیکی از هم دور می‌شوند (یک مرز صفحه‌ای واگرا). بیشتر سلسله کوه‌های (خط الراس‌ها) میانی آتلانتیک در اعماق زیر آب قرار دارند و از دسترس انسان‌ها دور هستند اما ایسلند که مستقیماً بر فراز سلسله کوه‌های آتلانتیک قرار دارد، زمین‌لرزه‌هایی به بزرگی حداقل 6/9 ریشتر را تجربه می‌کند.

10 مورد از قدرتمندترین زلزله‌های اخیر جهان

یکی از قدرتمندترین زلزله‌های اخیر جهان، زلزله سوماترا است که در سال 2012 اتفاق افتاده است. در 11 آوریل 2012، در ساعت 15:38 به وقت محلی، زمین‌لرزه‌هایی اقیانوس هند را لرزاند. بزرگی این زمین‌لرزه‌ها در سال 2012 در حدود 8/6 ریشتر در زیر دریا بود که در نزدیکی شهر آچه اندونزی به وقوع پیوست.

مقامات این شهر احتمال سونامی می‌دادند ولی خوشبختانه این اتفاق نیفتاد. این زمین‌لرزه‌های غیرعادی، یکی از قوی‌ترین و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌هایی بودند که تاکنون ثبت‌شده است. کانون زلزله دور از هر نوع مکان مسکونی بود؛ بنابراین هیچ سونامی رخ نداد.

دومین مورد از قدرتمندترین زلزله‌های اخیر جهان، زلزله آسام تبت است که در سال 1950 اتفاق افتاده است. در اثر این زلزله بسیاری از ساختمان‌ها تخریب و بین 1500 تا 3000 نفر کشته شدند. پس از زلزله، رانش‌های بزرگ باعث مسدود شدن رودخانه سوبان سیری شد. این سد طبیعی 8 روز بعد شکسته شد و موجی به ارتفاع 7 متر (23 فوت) ایجاد کرد که چندین روستا را در بر گرفت و باعث کشته شدن 536 نفر شد.

به‌عنوان سومین مورد از قوی‌ترین زلزله‌های اخیر جهان می‌توان به زلزله جزایر موش صحرایی در سال 1965 اشاره نمود. این زلزله در ساعت 05:01 و در تاریخ 4 فوریه رخ داد. این زلزله، سونامی به ارتفاع بیش از 10 متر (33 فوت) در جزیره شمیا در آلاسکا ایجاد کرد اما به لطف موقعیت دور آن، خسارت بسیار کمی وارد کرد.

مثال های دیگر از قوی ترین زلزله های جهان

زلزله اکوادور کلمبیا در سال 1906 مثال دیگری برای قوی‌ترین زلزله‌های اخیر جهان است. این زمین‌لرزه در ساعت 15:36 و در تاریخ 31 ژانویه، در سواحل اکوادور و در نزدیکی Esmeraldas (یک شهر ساحلی در شمال غربی اکوادور) رخ داد. همچنین این زلزله باعث ایجاد یک سونامی بزرگ با ارتفاع حداکثر 5 متر شد که دلیل مرگ‌ومیر ناشی از آن است.

زلزله Maule (شیلی) در سال 2010 آخرین زلزله‌ای است که در اینجا قصد داریم به آن به‌عنوان یکی از قوی‌ترین زلزله‌های اخیر جهان اشاره کنیم. زلزله Maule، همچنین به‌عنوان زمین‌لرزه 2010 شیلی نیز معروف است که در سواحل مرکز شیلی در روز شنبه، 27 فوریه و در ساعت 03:34 به وقت محلی رخ داد.

این زلزله در حدود 3 کیلومتری ساحل کمون Pelluhue واقع شده است. این لرزش شدید حدود سه دقیقه طول کشید. در نتیجه چندین ساحل در جنوب شیلی در اثر این سونامی ناشی از زمین‌لرزه ویران شدند. در این زلزله سونامی به بندر تالکاهوآنو نیز آسیب زد. ساختمان‌ها در بسیاری از شهرها ازجمله پایتخت سانتیاگو فرو ریخت و منجر به مرگ بسیاری شد. مقامات، شمار نهایی کشته‌ها را 525 قربانی و 25 مفقودشده در ژانویه 2011 اعلام کردند.

کشنده‌ترین زلزله‌های اخیر جهان در دهه گذشته

یکی از کشنده‌ترین زلزله‌های اخیر جهان، یک سونامی قدرتمند در دو شهر مرکزی اندونزی بود که باعث کشته شدن بیش از 380 نفر به‌طور قطعی شد. این سونامی در سال 2015 در اثر زمین‌لرزه‌ی شدیدی به بزرگی 7/5 ریشتر ایجاد شد که باعث تخریب چندین ساختمان شد و مردم محلی را وادار ساخت تا از خانه‌های خود فرار کنند. بااین‌حال، سرنوشت هزاران نفر از مردم این شهرها هنوز مشخص نیست. این زلزله یکی از مهلک‌ترین فجایع طبیعی بود. همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره شد، در دسامبر 2004، یک زمین‌لرزه عظیم 9/1 ریشتری در سوماترا در غرب اندونزی موجب ایجاد سونامی شد که باعث کشته شدن تعداد 230.000 نفر در 10 کشور شد.

 مرگبارترین زمین‌لرزه‌های دهه گذشته جهان

• در ایران در سال 2017 رسانه‌های دولتی اعلام کردند که در اثر وقوع زمین‌لرزه‌ای در نزدیکی ازگله در استان کرمانشاه که در نزدیکی مرز بین ایران و عراق قرار گرفته است، بیش از 400 نفر کشته‌شده و حداقل 6/600 نفر زخمی شدند. بزرگی این زلزله 7/3 ریشتر است. همچنین براثر این زلزله حداقل شش نفر نیز در عراق کشته شدند.
• در مکزیک در سال 2017 زلزله‌ای به بزرگی 7/1 ریشتر رخ داد که منجر به کشته شدن حداقل 369 نفر شد و از زمان وقوع زلزله سال 1985 که منجر به کشته شدن هزاران نفر شد، ویرانی بیشتری در پایتخت این کشور ایجاد کرده است.
• در ایتالیا در 24 آگوست 2016 زلزله‌ای به بزرگی 6/2 ریشتر در شرق رم در مرکز ایتالیا به وقوع پیوست و حدود 300 کشته برجای گذاشت.

• در اکوادور در 16 آوریل 2016 زلزله‌ای به بزرگی 7/8 ریشتر به وقوع پیوست که بیش از 650 نفر را در سواحل ویران‌شده اقیانوس آرام، در این کشور کشت.
• در افغانستان در 26 اکتبر 2015 زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7/8 ریشتر شمال شرقی این کشور را لرزاند و باعث کشته شدن نزدیک به 400 نفر در افغانستان و حوالی شمال پاکستان شد.